آریاسان | طراح سایت و پورتال | هاست و دامین

پیشگیری و مقابله با مسمومیت های قارچی

قارچ سمی”آمانیتا“

گونه‌های مختلف قارچ سمی وجود دارند، اما در این میان قارچ سمی بسیار کُشنده‌ای به نام « آمانیتا » وجود دارد. گونه های بسیار سمی این قارچ به نام آمانیتا فالوئیدس، آمانیتا ورنا و آمانیتا ویروزا دارای سمی مرگبار به نام « آمانیتن » هستند که با جوشاندن، خشک کردن و شستن از بین نمی رود. این سم جزو سموم مرگبار طبقه بندی می شود و میزان مرگ و میر آن طبق تمام منابع علمی بیش از 60 درصد است.

“آمانیتا” شرایط رشد خاصی دارد و رطوبت طولانی مدت خاک و نیز دمای کمتر از 20 درجه سانتی گراد به مدت طولانی و مستمر بستر رشد مناسبی برای این قارچ است.

ظاهر این قارچ بسیار شبیه قارچ خوراکی است و تشخیص آن برای افراد عادی بسیار دشوار است.

ویژگی خاصی که سم این نوع قارچ دارد این است که بلافاصله بعد از مصرف آن علائم مسمومیت ظاهر نمی شود و حال عمومی فرد کاملا عادی است.

بعد از حداقل شش ساعت تا سه روز علائم مسمومیت در افراد آشکار می شود و این علائم معمولا با دل پیچه، دل درد، استفراغ و سردرد شروع می شود. از آنجا که بروز علائم مسمومیت با فاصله یک تا دو روزه بعد از مصرف قارچ است بعضا افراد حتی ممکن است فراموش کنند که مسمومیت آنها در اثر مصرف این قارچ بوده است.

بعد از بروز این علائم با گذشت زمان سم « آمانیتین » در بدن فرد منتشر شده و روی سلولهای بدن و بویژه هسته سلول، خصوصا آنزیم های RNA پلی مراز تاثیر می گذارد و در میان بافت‌های بدن، “کبد” بیشتر مورد هدف قرار می گیرد که در مسمومیت‌های اخیر نیز افراد از ناحیه کبد دچار مشکل شدند.

نهایتا با گذشت حداکثر یک هفته تا 10 روز بعد از مصرف این قارچ سمی، فرد ممکن است نیاز به پیوند کبد پیدا کند و یا جان خود را از دست دهد.

افرادی که از مرگ در اثر مصرف این قارچ جان سالم به در می‌برند ممکن است دارای آسیب های جدی در کبد باشند.

اغلب قارچ‌های خودرو سمی هستند و تعداد قارچ‌های خوراکی بسیار اندکند.

نوع مسمومیت با قارچ‌های مختلف متفاوت است برخی مسمومیت‌ها بر دستگاه عصبی مرکزی تاثیر می گذارند و برخی اختلالات دستگاه گوارش را موجب می‌شود و برخی مثل مسمومیت با آمانیتا می تواند بسیار کُشنده باشد.

قارچ عامل مسمومیت هموطنانمان از جنس و گونه Amanita virosa است که تا حدودی به قارچ های خوراکی شباهت داشته و می تواند در کنار آنها در محل رویش وجود داشته باشد.

نکات حائز اهمیت در پیشگیری و مقابله با مسمومیت های قارچی:

۱. از مصرف قارچ های خودرو مخصوصا قارچهایی که در کنار تنها درختان ( علی الخصوص درختان خشک شده ) می رویند و یا قارچ های جمع آوری شده توسط افراد عادی و یا قارچ هایی که به صورت فله ای عرضه می شوند، خودداری کنید. تنها قارچ هایی را که توسط مراکز مجاز و در بسته بندی های دارای مجوزهای سازمان غذا و دارو وزارت بهداشت، درمان و پزشکی می باشند، مصرف نمایید.

۲. شناسایی انواع خوراکی قارچ از انواع سمی تنها بر اساس خصوصیات ظاهری مانند شکل، رنگ، بو، قوام و مزه مشکل بوده و تنها توسط متخصصان و کارشناسان مجرب قارچ شناسی و گیاه شناسی امکان پذیر است. بنابراین به توصیه های برخی از افراد عادی در تشخیص انواع سمی از انواع خوراکی قارچ توجه نکنید.

۳. مصرف قارچ ها توسط پرندگان و سایر جانوران اهلی و وحشی نشان دهنده غیرسمی بودن قارچ برای انسان نمی باشد.

۴. برخی از روش ها و معیارهای سنتی مانند: تغییر رنگ قاشق نقره در اثر تماس با قارچ، یا وجود حشرات در اطراف قارچ و محل رویش قارچ معیار علمی و صحیحی برای تشخیص عدم سمیت قارچ در همه موارد نیست.

۵. هرگز قارچ ها را به صورت خام و به مقدار زیاد مصرف نکنید.

۶. برخی از سموم موجود در قارچ ها مقاوم به گرما بوده و فرآیندهای آماه سازی غذا مانند: کباب کردن، آب پز کردن، سرخ کردن، بخار پز کردن قادر به تخریب کامل مواد سمی موجود در قارچ نمی باشد.

۷. در صورت بروز علایم و نشانه های گوارشی ( تهوع، استفراغ و اسهال ) به صورت تاخیری (۱۲-۵ ساعت پس از مصرف خوراکی قارچ )، هر چه سریعتر بیمار را به مرکز درمانی تخصصی سم شناسی بالینی و مسمومیت ها منتقل کنید. در مواردی که علائم گوارشی بصورت تاخیری ( با فاصله بیش از ۶ ساعت از مصرف قارچ ) رخ دهد این دسته از قارچها سمیت به مراتب بیشتری دارند و علت اصلی نارسایی حاد کبدی و مرگ تعدادی از هموطنانمان نیز همین مسئله بوده است.

۸. انتقال سریع بیمار مسموم به یک مرکز درمانی تخصصی مسمومیت ها امکان درمان موفقیت آمیز را افزایش می دهد و هر گونه تاخیر در این امر سبب افزایش احتمال شکست درمان و حتی مرگ بیمار می شود. بنابراین با مشاهده علائم و نشانه های بالینی اولیه به ویژه از نوع تاخیری در فردی با سابقه مصرف خوراکی قارچ ، از هرگونه خوددرمانی و درمان علامتی پرهیز نموده و بیمار را در اسرع وقت به بیمارستان منتقل نمایید.

۹. در صورت امکان، نمونه باقی مانده قارچ مصرف شده توسط بیمار را برای شناسایی کادر پزشکی در بیمارستان به همراه داشته باشید.

تهيه و تنظيم: هيئت تحريريه آرياسان

منبع:

www.beytoote.com